Kürtçe Sözler ve Türkçe Anlamları
Dünya büyük bir yerdir ve herkesin kendine has bir kültürü ve paylaştığı miras vardır. Farklılıklarımız olması demek birbirimize karşı durmak değildir. Farklılıkları önemsemeden karşılıklı hoşgörü ve saygı içeresinde yaşamak en mükemmelidir. İnsan kendini en bildiği en sevdiği şekilde ifade edebilmeli bazen. Herkes kendi dilinde sevdiği insanlara ve ya dünyaya farklı mesajlar vermek isteyebilir. Kalbinizden geçen cümleleri farklı bir şekilde ifade etmek istediğinizde birden fazla dile başvurabilirsiniz. Karşı taraftaki kişi sizin ne söylediğinizi anlamadığı için merak edip öğrenmeye çalışacaktır. Buda karşı tarafın aklında biraz daha yer edinmek demek.
Ji Eşkate Ez Dinbum = Senin Aşkından Deliye Döndüm
Heta Taliye Tu Yamini = Sonsuza Dek Benimsin
Mı Ser Singexwe Razin = Göğsünde Uyut Beni
Gelek evîndar şewitîn Ji wan neçêtir im yarê Ji xweliya vê laşê min Gorîna min çêkin yarê. Bir çok aşık yandı Onlardan beterim yarim Bu bedenimin külleriyle Kabrimi yapın yarim.
Şahiya dilemin = Kalbimin dermanı
Nanê êvarê bihêle sibê, şixulê êvarê nehêle sibê
Ez Bi Eşkate Neçarbume = Senin Aşkınla Çaresiz Kaldım
Şahiya Dilemin = Kalbimin Rahatlaması
Derdê dilekî ji barê deh milan girantir e.
Bir gönül derdi omuzdan 10yükyen daha ağırdır.
– Hezkirina hêviyê wekî ku ji dengê cîhanê yê herî xweş mirov strana guhdar bike. : Umudu sevmek dünyanın en güzel sesinden şarkı dinlemektir.
Eze Her Derete Gezkim Şerinamın = Her Yerini Isırıcam Tatlım
Dilete Wek Şuri Gelek Çuyi Kuri = Aşkın Kılıç Gibi En Derine İndi
Xude Te Jiminre Bihele Delalamın = Allah Seni Bana Bağışlasın Değerlim
– Tu cehnemê nebini buhust bi te xwes nabe. Cehennemi görmezsen cennet sana tatlı olmaz.
Çavete Jimin Pev Kesi Nebine Korbe = Gözün Benden Başkasını Görmesin Kör Olsun
Te Hinki Hezmıkıribe Neçe Rıhemin = Birazcık Sevdiysen Beni Gitme Ruhum
Eger Tu Yaminbi Kes Nikare Rajiye Ji Destemin = Eğer Sen Benimsen Kimse Alamaz Elimden
– Dikim nakim te ji bîr nakim oy canê Destê`m nîne ji te hez dikim oy canê Gunhê`m nîne, dil te dîr e oy canê. Ne yapsam ne etsen seni unutamam oy canım, Elimde değil seni seviyorum oy canım, Günahım yok, gönül seni ister.
Xude Te Jiminre Bihele Xezalamın = Allah Seni Bana Bağışlasın Ceylanım
Hewiyamı Ji Xudeye We Te Bidemin = Umudum Allahtandır, Seni Bana Verecek
Go Ti Beje Dev Jiimin Berde Mirin Xweşti Ji Wi Hali = Beni Bırak Dersen Ölüm İyidir Bu Halden
– Roj bi roj dihelim heval.. Tu pe nizani ! Ciger dikelin bi eşgirani heval. Doxtor hekim derman nedin. Ji derde min re tu dermani! Ji kula min tu derman i..! Gün be gün eriyorum hayat arkadaşım. Sen bilmezsin! Büyük sancılarla cigerim yanar hayat arkadaşım. Doktor ve hekimler çare bulamadılar. Derdime çare sensin! Yarama çare sensin!
Mamoste Aramê Dikran. ..Ermeni Soykırımından Kürt’ün merhametiyle kurtulan Dikolardan, babasından vasiyetiyle Kürt ‘ e vefa borcunu ömür boyu Kürtçe söyleyerek yerine getiren bir Kürt dostu Ermeni. ..
Bavete Te Nedemin Eze Xwe Bikujim = Baban Seni Bana Vermezse Kendimi Öldürürüm
Kürtçe kalbin dilidir. Türkçe müziktir, şarap deresi gibi akar, yumuşak tatlı. Bizim dilimiz Ermeniceye gelince acının dilidir. Çünkü ölümü tattık hep; dilimizde nefretin, acının yükü var
– Te Hinki Hezmıkıribe Neçe Rıhemin = Birazcık Sevdiysen Beni Gitme Ruhum
Ağızlarından kaçırdıkları Kürtçe kelimeler hem çocuklarına hemde kendilerine gardiyan ve asker dayağı olarak geri döndü.
Zanibim Mirin Heye Taliye Disa Eze Jite Hezbikim = Sonunda Ölüm Olacağını Bilsem Yine Severim Seni
Okula ilk gittiğim gün arkadaşımla ana dilimde, Kürtçe konuşuyordum. Öğretmen yanımda bitti ve şiddetli bir tokatla “Artık okulda Türkçe konuşacaksınız ” dedi.
– Mina Stêrke Ezmana Jî Ber Çawêmin Wendabû.. Gökteki Yıldız Gibi Gözlerimin Önünden Kayboldu..
Emute Runin Cemhevdu Bela Baran Bibare Serme = Senle Yanyana Oturalım Üzerimize Yağmurlar Yağsın
– Neçe Muhtace Behnateme = Gitme Kokuna Muhtacım
O dönemin edebiyat dili olan Farsça ve Arapça yerine Ehmedê Xani, manzum destanını Kürtçe ile yazdı ve nedenini de yine kitabın girişinde şöyle açıkladı,:
De xelk nebêjitin ku “Ekrad
Bê marifet in, bê esl û binyad
“İnsanlar demesin Kürtler merifetsiz ve kültürsüzdürler. ”
Ez Ketim Arde Ji Destemin Bigir = Yerlere Düştüm Elimden Tut
– Baweki 40 Ewladi Hudikir, 40 Ewladı Baweki Hudinekır.. Bir Baba 40 Evleda Bakar 40 Evlat Bir Babaya Bakmaz..
Îro laşim pir diêşe
Qenc dizanim ji çi dêşe
Destete Destemi Ticare Bernede = Elin Elimi Hiç Bırakmasın
– Hayrana wan çaven temme. -Hayranım o gözlerine.
Behnate Ser Cilemin = Kokun Elbisemin Üzerinde
Gotin : Şivan, nimêja te çi ye?
Got : Darê min, kulavê min, rehmet li dê û bavê min.
– Axreteji ez te bernadım -Ahirettede seni bırakmam
Xudeo Bela Zarokemi Jiwe Çebe = Allahım Ondan Çocuğum Olsun (Kadına Söylenir)
– Dilimin Bi Kuli xemme. – Gönlüm yarali ve kederli.
Rê reya mirinê be jî, tu her li pêş be; yol ölüme giden yol olsa bile daima önde ol
Neynokete Beşe Eze Bimrim = Tırnağına Zarar Gelse Ben Ölürüm
– Li ber eşkate zuwabum -Aşkından kurudum
Çawemi ijte pev keski nabine = Gözlerim senden Başkasını Görmüyor
– Tu guli ez bülbüle temme teme. – Sen gülsün ben bülbülün.
“Kürtçe,Arapça,Süryanice,Türkmence yakılmış bir ağıtın göğsüne yaslanır gibi,hayaline yaslanayım.Bir coğrafyanın bütün dillerine saplanmış,saplanıp kanatmış ve yüz yıl geçse de geçmek bilmeyen yaralarımız.Marquez’in derdini Mahmud Derviş’in derdinin yanına yaklaştıran da bu.Aynı yalnızlık.Aynı toprak.Aynı çaresiz kadınlar,savaşı kaybetmiş erkekler.”
Lingemi Hereji Durite Dilemin Cemteye = Ayaklarım Senden Uzağa Gitsede Kalbim Hep Seninle
– Dilemin ketiiyete -Gönlüm sana kaydı
Şam şekir e, welat çêtir e
Laşemi Direale Go Ti Tinebe = Vücudum Titriyor Sen Olmayınca
– Lı bendate ez heliyam. – Seni beklemekten eridim.
Doxtor Derman Nizane Tuyi Çaramın = Doktor Derman Bilmiyor Sensin çarem
– Pir dixwazım tû yamın bi -Çok isterim benim olmanı
Ez Wek Dina Heztedikim = Seni Deliler Gibi Seviyorum
Roviyê gerok ji şêrê raketî çêtir e
